Object

Title: Regulacja − wartości − ramy instytucjonalne

Title in english:

Regulation – values – institutional framework

Creator:

Borkowska, Bożena

Description:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25), s. 197-209

Abstrakt:

Na gruncie ekonomii politycznej formułowane jest twierdzenie, że dla współczesnej gospodarki rynkowej charakterystyczny jest szeroki i rosnący zakres państwowej regulacji. Nasuwa się pytanie o przyczyny rozwijania się "państwa regulacyjnego". Odpowiedzi na to pytanie, sformułowane w literaturze przedmiotu, skłaniają do twierdzenia, że w kształtowaniu się państwowej regulacji istotnego znaczenia nabierają wartości ekonomiczne i społeczne jako argumenty wysuwane przez grupy interesu na rzecz i przeciw regulacji. Nasuwa się jednak pytanie, od czego zależy, które wartości zostaną uznane za priorytetowe i w konsekwencji przesądzą o wdrożeniu określonej regulacji. Celem artykułu jest refleksja nad zależnościami pomiędzy regulacją, wartościami ekonomicznymi i społecznymi wysuwanymi na rzecz jej wprowadzenia oraz ramami instytucjonalnymi, a szczególnie konstytucją. W pierwszej części artykułu zostały omówione dwa podejścia do regulacji: pozytywne i normatywne. W pozytywnych koncepcjach regulacji zakłada się, że regulacja jest towarem, a jej zakres i narzędzia kształtują się pod wpływem popytu na regulację zgłaszanego przez grupy interesu i podaży oferowanej przez polityków. Jednak na pytanie, jak ukształtuje się równowaga na "rynku regulacji", pozytywna teoria regulacji formułuje różne odpowiedzi, wskazując zarówno na możliwość przechwycenia regulacji przez wąskie grupy interesu, jak i na ukształtowanie się równowagi przynoszącej korzyści konsumentom czy minimalizującej martwą rentę. Ta niejednoznaczność predykcji stawianych na gruncie pozytywnej teorii regulacji powoduje, że na znaczeniu zyskują koncepcje normatywne przyjmujące, że rynek zawodzi nie tylko w osiąganiu efektywnej alokacji zasobów społecznych, ale także w realizacji innych, niż ekonomiczne, celów społecznych. Prowadzi to do rozróżnienia regulacji ekonomicznej i regulacji społecznej oraz stawia problem możliwości realizowania za pomocą regulacji tak różnych wartości, jak: efektywność ekonomiczna, równość, sprawiedliwość. Zagadnienie to jest przedmiotem rozważań w kolejnej części artykułu, w której omówiona została koncepcja zależności pomiędzy regulacją ekonomiczną i społeczną w kontekście wartości, zaproponowana przez E. Windholza i G. Hodge'a. Zdaniem autorów zależność ta może ukształtować się dwojako: 1) regulacja społeczna może stanowić element (ograniczenie) regulacji ekonomicznej i wówczas wartości ekonomiczne, takie jak efektywność, konkurencja, innowacyjność, będą miały charakter nadrzędny; 2) za pomocą regulacji realizowane są cele pożądane społecznie i wówczas wartościami pierwszorzędnymi są: sprawiedliwość, równość, solidarność społeczna, natomiast wartości ekonomiczne stają się drugorzędne. Autorka artykułu podaje w wątpliwość twierdzenie, że w procesie regulacji mamy do czynienia tylko z hierarchią wartości, w której nadrzędne są albo wartości ekonomiczne, albo wartości społeczne. Jednocześnie wskazuje na możliwość ukształtowania się zależności między regulacją ekonomiczną i społeczną w sposób traktujący jako równorzędne pewne wartości ekonomiczne i społeczne. Zagadnienie to jest przedmiotem rozważań w kolejnej części artykułu, w której została sformułowana i uzasadniona hipoteza, że w kształtowaniu się ładu regulacyjnego istotne znaczenie mają ramy instytucjonalne, a szczególnie konstytucja. Zakres gwarantowanych w niej praw, wolności i zasad legitymizuje zakres państwowej regulacji i dostarcza grupom interesu argumentów na rzecz wprowadzenia nowych, korzystnych dla grupy, rozwiązań regulacyjnych

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2013

Resource Type:

artykuł

Resource Identifier:

oai:dbc.wroc.pl:24936

Language:

pol

Relation:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Edition name Date
Regulacja − wartości − ramy instytucjonalne Oct 16, 2019

Similar

×

Citation

Citation style:

This page uses 'cookies'. More information