Title:

Teoria biegunów wzrostu François Perroux i implementacja jej założeń w Hiszpanii w latach 1964-1975

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

The growth poles theory by François Perroux and the implementation of its assumptions in Spain in the years of 1964-1975

Creator:

Piętak, Łukasz

Subject and Keywords:

wzrost gospodarczy ; teoria biegunów wzrostu ; polityka regionalna ; economic growth ; growth poles theory ; regional policy

Description:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 1 (1), s. 185-205

Abstrakt:

Praca stanowi analizę koncepcji biegunów wzrostu, opracowanej przez wybitnego francuskiego profesora François Perroux. W pierwszej części artykułu autor przedstawia filozoficzną i metodologiczną analizę koncepcji Perroux. Druga część poświęcona jest analizie implementacji biegunów wzrostu w Hiszpanii w latach 1964-1975. Oryginalność koncepcji Perroux polega na wprowadzeniu do rozważań pojęcia przestrzeni ekonomicznej oraz pominięciu znaczenia przestrzeni fizycznej. Z drugiej strony koncepcja Perroux jest uogólnieniem metod stosowanych już dużo wcześniej przez innych ekonomistów. Teoria bieguna wzrostu Perroux jest częścią teorii wzrostu zharmonizowanego, ale wzrost zharmonizowany nie jest tożsamy z koncepcją wzrostu harmonijnego, rozumianego jako istnienie naturalnych harmonii w życiu ekonomicznym. Perroux wskazuje na konieczność stałego harmonizowania istniejących sił ekonomicznych dla dobra ogólnego. Perroux jest przekonany o niezrównoważonym charakterze wzrostu gospodarczego, nie tylko przestrzennie, ale także sektorowo. Ta opinia nie jest czymś nowym. Po prostu wpisuje się on do grupy badaczy ekonomii przekonanych o niezrównoważonym wzroście gospodarczym. Jednak Perroux, w przeciwieństwie do innych, nie ogranicza się jedynie do stwierdzenia faktów. Stara się wytłumaczyć, dlaczego tak jest. W tym celu stworzył teorię, która tłumaczy fenomen niezrównoważonego wzrostu gospodarczego. Jest przekonany, że wzrost gospodarczy pojawia się w punktach z różną częstotliwością i w różnym czasie. Perroux wskazuje na kompleksy przemysłowe oraz całe gałęzie przemysłu mogące być źródłem wzrostu gospodarczego i nazywa je biegunami wzrostu. Polityka biegunów wzrostu była bardzo popularna w latach 60 i 70. Wiele krajów, jak Francja, Hiszpania, Grecja czy Włochy, wykorzystywało bieguny w planach gospodarczych. Ta tendencja została pohamowana na skutek kryzysu naftowego w 1973 r. Wówczas aktywna polityka państwa w planowaniu gospodarczym zaczęła ustępować miejsca liberalizmowi gospodarczemu. W przypadku Hiszpanii polityka biegunów wzrostu polegała na pobudzaniu tworzenia przemysłu w regionach dających nadzieję na przyspieszoną industrializację. Podczas kolejnych trzech okresów planistycznych stworzono bieguny umiejscowione w różnych regionach. W tamtym czasie w Hiszpanii istniał problem migracji w kierunku regionów bogatych, jak: Katalonia, Madryt czy Kraj Basków. Zatem implementacja biegunów miała nie tylko wpłynąć na rozwój przemysłu, ale także powstrzymać proces migracji. Jednym ze sposobów oceny funkcjonowania biegunów w hiszpańskiej gospodarce jest zbadanie liczby powstałych przedsiębiorstw, poziomu produkcji oraz stopy wzrostu gospodarczego uzyskanej w regionach z biegunami, salda wymiany handlowej pomiędzy regionem z biegunem i regionami go otaczającymi. Autor wykorzystał metodę polegającą na porównaniu dwóch okresów: pierwszego okresu bez funkcjonujących biegunów oraz drugiego z biegunami. Analiza także porównuje otrzymane rezultaty ze średnią krajową. Weryfikacja teorii bieguna wzrostu na przykładzie Hiszpanii pokazuje, że ten rodzaj prowadzonej polityki regionalnej przegrał rywalizację z procesem migracji ludności w kierunku regionów uprzemysłowionych kraju. Ponadto okres istnienia hiszpańskich biegunów był za krótki, aby uzyskać zaplanowane rezultaty. Badania wskazały na brak korelacji pomiędzy istnieniem biegunów i uzyskiwanymi rezultatami. Istniały regiony, gdzie bieguny wpływały na przyspieszony wzrost wskaźników, ale w tym samym czasie inne regiony z biegunami uzyskiwały wskaźniki malejące

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2014

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

doi:10.15611/e21.2014.1.11

Language:

pol

Relation:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 1 (1)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu