Title:

Problem praw własności w kontekście upowszechnienia technologii druku przestrzennego

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Problem of property law in the context of 3d printing technology

Creator:

Brol, Marcin ; Czetwertyński, Sławomir

Subject and Keywords:

druk przestrzenny ; prawo własności intelektualnej ; koncepcja copyleft ; 3D printing ; intellectual property law ; copyleft

Description:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25), s. 120-131

Abstrakt:

W niniejszym artykule podjęto problematykę związaną z przestrzeganiem praw własności intelektualnej w kontekście upowszechniania się technologii druku przestrzennego. W dobie powszechnej komunikacji cyfrowej oraz wzrostu znaczenia cyfrowych dóbr informacyjnych własność intelektualna staje się coraz częściej przyczyną sporu między poszczególnymi grupami społecznymi. Częściowo wynika to z oddziaływania nieformalnych instytucji wykształconych w toku rozwoju Internetu oraz ruchów społecznych postulujących wolny dostęp do informacji (w tym pod postacią cyfrowych dóbr informacyjnych). Istotny jest tu również problem jawnego łamania praw autorskich w celu osiągania własnych korzyści. Konflikty na tle przestrzegania prawa własności intelektualnej dotyczyły zasadniczo wszystkich treści, które w toku rozwoju technologii zostały poddane cyfryzacji. Spadek kosztów kopiowania za pomocą sprzętów dostępnych dla przeciętnego konsumenta oraz wzrost przepustowości Internetu zjawisko to wyraźnie wzmacnia. Technologia druku przestrzennego to kolejne stadium samodzielnego wytwarzania produktów. To, co różni ją od poprzednich, to wyjście poza ramy abstrakcyjnego świata informacji do konkretnego świata dóbr fizycznych. Tym samym naruszenie praw własności zaczęło dotyczyć nie tylko dóbr informacyjnych, lecz także gotowych, fizycznych produktów. Autorzy postawili tezę głoszącą, że rozwój technologii druku przestrzennego doprowadzi do pogłębienia się konfliktów i zwiększenia liczby nadużyć w obszarze praw własności. W artykule dokonano syntetycznego omówienia rozwoju technologii druku przestrzennego. Wraz ze spadkiem kosztów urządzeń technologia ta stała się dostępna dla coraz większej grupy użytkowników posługujących się nią w celu uzyskania produktów końcowych. Procesowi temu towarzyszyły projekty badawcze, takie jak RepRap oraz Fab@Home, prowadzone przez ośrodki akademickie. Rozszerzając rozważania nad kwestią praw autorskich, zagłębiono się w kwestie licencji umożliwiających rozprzestrzenianie się projektów wymaganych do tworzenia obiektów fizycznych. Co ciekawe, stosowane w tym przypadku licencje typu copyleft bywają nadawane nieprawnie, gdyż projekty zawierają elementy objęte restrykcyjnym prawem autorskim. Sytuację taką wykazała analiza treści wymienianych między użytkownikami drukarek przestrzennych na portalach do tego przeznaczonych. Sytuacja ta stanowi zagrożenie dla podmiotów opierających swoje strategie biznesowe na dobrach luksusowych, których główną wartością jest idea − design. Łatwość replikacji, jaką daje technologia druku przestrzennego, wymusza powstanie skuteczniejszego aparatu ochrony praw autorskich lub zmiany formy udostępniania elementów chronionych prawnie. Rozwój technologii druku przestrzennego nieuchronnie zwiększy konflikty i nadużycia w obrębie własności intelektualnej, wymuszając jednocześnie zmiany w strategiach biznesowych ich właścicieli

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2013

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Language:

pol

Relation:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu