Title:

Instytucjonalna ochrona tajemnic przedsiębiorstwa w wybranych krajach. Wnioski dla Unii Europejskiej

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Institutional protection of trade secrets in selected countries. Recommendations for the European Union

Creator:

Nowak, Oktawian

Subject and Keywords:

tajemnice przedsiębiorstwa ; instytucje ; wartości niematerialne ; trade secrets ; institutions ; intangibles

Description:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25), s. 103-119

Abstrakt:

Istnieje wiele zasobów firmy, które stanowią o jej sile, potencjale oraz przewadze nad konkurencją. Zasoby te muszą być przez firmę w odpowiedni sposób nadzorowane, chronione i pielęgnowane. Jednym z takich kluczowych zasobów przedsiębiorstwa jest informacja, która może przybrać postać danych stanowiących tzw. własność intelektualną. Własność intelektualna (wartości niematerialne w postaci informacji) zyskała bardzo na znaczeniu w związku z procesami rozwoju handlu międzynarodowego, transferu technologii i innych zjawisk globalizacyjnych. Wielu autorów, w tym wiele uznanych autorytetów z dziedziny prawa, zarządzania i ekonomii, uznaje dobra niematerialne za jedne z kluczowych zasobów przedsiębiorstwa, pozwalające na wypracowanie trwałej przewagi konkurencyjnej, czyli zdolności firmy do oferowania korzystniejszych warunków nabywcom, a w konsekwencji osiągania większych korzyści niż pozostali gracze rynkowi. Stąd też konieczność ich odpowiedniej ochrony, zwłaszcza w obliczu wielorakich zagrożeń, wynikających m.in. z procesów globalizacyjnych wymiany handlowej czy międzynarodowej współpracy gospodarczej. Wiele działań w tej dziedzinie należy do samego przedsiębiorstwa, niemniej odpowiednio ukształtowany system prawny ochrony własności intelektualnej może sprzyjać promowaniu innowacyjności w rozwoju wynalazczości, przemysłu, a także bezkonfliktowemu funkcjonowaniu obrotu międzynarodowego. Celem niniejszego artykułu jest zatem przedstawienie roli wartości niematerialnych we współczesnej gospodarce oraz przegląd najważniejszych różnic w podejściu instytucji państwa do ich ochrony, przy czym zakres pojęciowy wartości niematerialnych, ze względu na rozległość badanego obszaru, ograniczono jedynie do tzw. poufnych informacji biznesowych (często określanych również mianem tajemnic handlowych bądź tajemnic przedsiębiorstwa). Przez tajemnice przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, handlowe lub organizacyjne przedsiębiorstwa, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Innymi słowy, są to informacje poufne o wartości handlowej lub ekonomicznej, utrzymywanej przez ich niejawną naturę, których właściciel podjął odpowiednie kroki, aby je chronić, np. przez zawarcie poufnych porozumień albo przez obwarowania restryktywne dostępu do tajemnic, istotnych w obrocie wiedzą techniczną, takich chociażby jak know−how. W odróżnieniu zatem od pozostałych form własności intelektualnej, np. patentów, nie podlegają one rejestracji, a ich ochrona polega głównie na zachowaniu ich poufności. Analiza doktryny, orzecznictwa i przykładów pomocy instytucji państwowych w egzekwowaniu prawa w grupie wybranych państw posłużyła zilustrowaniu problemów, z jakimi borykają się przedsiębiorcy oraz przedstawieniu najważniejszych zalet i wad stosowanych rozwiązań instytucjonalnych w zakresie ochrony tajemnic przedsiębiorstwa. W wyniku analizy zaproponowano również dokonanie w Unii Europejskiej niezbędnych zmian instytucjonalnych gwarantujących przedsiębiorcom europejskim lepszą ochronę wartości niematerialnych, a przez to zwiększających ich konkurencyjność na globalnym rynku. Władze UE, jeżeli chcą uczynić gospodarki krajów członkowskich bardziej konkurencyjnymi, mają do dyspozycji kilka możliwych rozwiązań: mogą zharmonizować krajowe środki odwoławcze i procedury dostępne w sporach cywilnych o sprzeniewierzenie czy nadużycie tajemnic przedsiębiorstwa; ujednolicić sankcje karne w przypadkach naruszenia tajemnic przedsiębiorstwa; czy też wskazywać przedsiębiorcom metody i narzędzia skutecznego stosowania środków ochrony. Regulacje prawne powinny skuteczniej zapobiegać praktykom naruszającym tajemnice przedsiębiorstwa, a ich ochrona winna być elementem szerszej polityki przemysłowej, gospodarczej, jak również polityki bezpieczeństwa państwa

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2013

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Language:

pol

Relation:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu