Title:

Woda w górnictwie – od pradziejów do początków XIX wieku

Group publication title:

Hereditas Minariorum

Title in english:

Water in mining from the origins to the beginning of the 19th century

Creator:

Preidl, Wojciech ; Dyduch, Grzegorz ; Stacha, Grzegorz

Contributor:

Zagożdżon, Paweł P. Redakcja

Subject and Keywords:

górnictwo ; historia ; kultura materialna ; archeologia przemysłowa ; historia górnictwa ; odwadnianie ; technika górnicza

Description:

Hereditas Minariorum, Vol. IV, 2017, s. 25-43

Abstrakt:

W artykule przedstawiono problematykę zagrożenia wodnego w górnictwie od jego zarania do początków XIX wieku. Woda zawsze towarzyszyła górnictwu podziemnemu będąc jego błogosławieństwem, ale jednocześnie przekleństwem. Woda była tym czynnikiem, który przesączając się przez warstwy skale wypłukiwał związki chemiczne, na podstawie których poszukiwacze ukrytych skarbów mogli zorientować się jakie kopaliny użyteczne występują w warstwach górotworu. Woda też zazdrośnie strzegła dostępu do pożądanych surowców, zalewając wyrobiska, a często wręcz uniemożliwiając ich eksploatację. Woda w początkach górnictwa, aż do wynalezienia pierwszych maszyn parowych, była najtańszym i ogólnie dostępnym źródłem energii do napędzania maszyn wykorzystywanych w górnictwie. Do początków XIX wieku były to przede wszystkim wyciągi szybowe, ale też i pompy, którymi odwadniano kopalnię. Wodę wykorzystywano również w procesie przeróbki surowców, ich wzbogacania i do transportu urobku z kopalni – tzw. sztolnie spławne. Złożoność zagadnienia występowania wody w złożach kopalin użytecznych i sposób w jak ówcześni górnicy podchodzili do tego zagadnienia świadczy o ambiwalentnym stosunku do wody w początkowym okresie rozwoju górnictwa. Stosunek górników do wody diametralnie zmienił się wraz z chwilą wprowadzenia do kopalń pomp odwadniających, najpierw parowych, potem z silnikami elektrycznymi. Od tego momentu mówiąc o wodzie w kopalni rozumie się tylko i wyłącznie zagrożenie, z którym należy walczyć. Zagadnieniom wykorzystania wody w procesach technologicznych w kopalniach poświęcone będą dalsze artykuły, które są planowana do druku w kolejnych numerach rocznika.

Publisher:

Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Place of publication:

Wrocław

Date:

2017

Resource Type:

artykuł

Resource Identifier:

doi:10.5277/hm170402

Source:

click here to follow the link

Language:

pol

Relation:

Hereditas Minariorum ; Hereditas Minariorum, Vol. IV, 2017 ; Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Politechnika Wrocławska