Title:

Rozprzestrzenianie rakiet balistycznych – przyczyny i skutki dla bezpieczeństwa międzynarodowego

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Proliferation of ballistic missiles – reasons and results for international safety

Creator:

Szulc, Tomasz

Subject and Keywords:

bezpieczeństwo międzynarodowe ; rakiety balistyczne ; proliferacja ; international security ; ballistic missiles ; proliferation

Description:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2018, Nr 1 (17), s. 102-115

Abstrakt:

Rozprzestrzenianie (proliferacja) rakiet balistycznych ma silny wpływ na lokalną równowagę sił militarnych i wyścig zbrojeń. Równocześnie trudno analizować ten proces, ponieważ obie strony: dostawca i użytkownik są zwykle niechętne do ujawniania detali transakcji, a często nawet ich nie potwierdzają. Pierwszym przypadkiem proliferacji technologii rakietowych był transfer wiedzy oraz sprzętu III Rzeszy do państw zwycięskiej koalicji. Pierwsze rakiety balistyczne odpalane przez oba supermocarstwa były w całości wyprodukowane w Niemczech. Później wiele krajów kupowało proste rakiety balistyczne, a niektóre uruchamiały produkcję ich klonów. Na ich bazie konstruowano tam z czasem potężniejsze rakiety. Dla państw rozwijających się wejście w posiadanie rakiet balistycznych jest prostym sposobem zwiększenia swego potencjału militarnego i prestiżu. Równocześnie zakup rakiet balistycznych przez jakiś kraj często zmusza jego sąsiadów do poszukiwania podobnej broni. Ponadto rakiety balistyczne zwiększają „promień zagrożenia” powodowanego przez niestabilne/ nieprzewidywalne kraje i znacznie skracają niezbędny czas reakcji na zagrożenie z ich strony, czyniąc świat mniej bezpiecznym i przewidywalnym. Pierwszą próbą spowolnienia procesu proliferacji rakiet balistycznych było osiągnięcie w 1987 r. przez kraje grupy G-7 nieformalnego porozumienia politycznego, zwanego Missile Technology Control Regime (MTCR), które zakazuje sprzedaży rakiet balistycznych o zasięgu ponad 300 km z głowicą bojową o masie 500 kg lub więcej. MTCR nie jest jednak traktatem i nie nakłada żadnych zobowiązań prawnych na jego sygnatariuszy. Do dziś 35 krajów zdecydowało się na przestrzeganie zasad MTCR. Zebranie informacji na temat rozprzestrzeniania rakiet balistycznych oraz celów, jakie przyświecają eksporterom i importerom powinno ułatwić zrozumienie mechanizmów wyścigu zbrojeń, w szczególności w krajach rozwijających się. Syntetyczna informacja o obecnym stanie posiadania rakiet balistycznych przez poszczególne kraje ułatwia zrozumienie ich powiązań i zachowań na arenie międzynarodowej

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2018

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

doi:10.15611/e21.2018.1.06

Language:

pol

Relation:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2018, Nr 1 (17)

Rights:

Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Autorów i Wydawcy

Access Rights:

Dla wszystkich zgodnie z licencją

License:

CC BY-NC-ND 3.0 PL

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu