Title:

Luka kreatywności

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Creativity gap

Creator:

Lipka, Anna

Subject and Keywords:

gospodarka kreatywna ; klasyfikacja zawodów i specjalności ; wartości twórczości ; domeny twórczości ; „luka kreatywności” ; creative economy ; classification of professions and specialties ; values of creativity ; domains of creativity ; “creativity gap”

Description:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2017, Nr 2, s. 73-87

Abstrakt:

Społecznym celem gospodarki kreatywnej jest – znane już z historii myśli ekonomicznej – dążenie do „ukreatywnienia” jak największego wolumenu czasu jak największej liczby osób. Czas pracy wypełnia wykonywanie czynności zawodowych przewidzianych dla danego zawodu/specjalności. To one (a dokładniej zawody i specjalności ujęte w najnowszej polskiej klasyfikacji: KZiS 2016, opartej na Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08, rekomendowanym do badań w krajach UE przez Eurostat) stanowią obiekt badań. Celem badawczym (poznawczym) jest wykazanie, iż istnieje „luka kreatywności”, tzn. wiele zawodów/specjalności z tej klasyfikacji nie ma charakteru kreatywnego, czyli nie jest zorientowanych na tworzenie wartości poznawczych i/lub estetycznych i/lub pragmatycznych (utylitarnych), zarówno wyróżnianych w psychologii twórczości, jak i uwzględnianych w raportach dotyczących ekonomii kreatywności. Cel metodyczny stanowi opracowanie sposobu pomiaru tak zdefiniowanej „luki kreatywności”. Jako metodę badawczą zastosowano analizę treści wszystkich zawodów/specjalności z KZiS 2016 (w liczbie 2455, ujętych w 10 wielkich grup zawodów i specjalności, 43 dużych, 133 średnich i 445 elementarnych) oraz 15 obszarów gospodarki kreatywnej (reklama, architektura, rynek sztuki, rzemiosło artystyczne, wzornictwo przemysłowe, moda, film, muzyka, sztuki performatywne, przemysł wydawniczy, badania i rozwój, oprogramowanie, zabawki i gry analogowe, radio i telewizja, gry elektroniczne), wyodrębnionych przez J. Howkinsa – jednego z najważniejszych autorów rozważanej problematyki. W przypadku możliwości dokonania przyporządkowania zawodu/ specjalności do któregoś z tych obszarów określano rodzaj tworzonych wartości. W wyniku analizy stwierdzono, iż rodzaje tych wartości (poznawcze, estetyczne, pragmatyczne) niejednokrotnie współwystępują. Następnie przeprowadzono analizę ilościową. Przedstawiono autorską propozycję zoperacjonalizowania „luki kreatywności” jako różnicy pomiędzy 100% a wyrażonym w procentach udziałem zawodów/specjalności kreatywnych (w różnych obszarach) dla grupy wielkiej w KZiS 2016, do której zostały one zaszeregowane. Okazało się, iż tego rodzaju zdefiniowanie „luki kreatywności” jest bardzo użyteczne i dostarcza wiarygodnych wyników. Luka ta dla wszystkich zawodów/specjalności KZiS 2016 wynosi 87,5%. W przypadku aż sześciu grup wielkich: pierwszej (przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy), piątej (pracownicy usług i sprzedawcy), szóstej (rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy), ósmej (monterzy), dziewiątej (pracownicy wykonujący prace proste), dziesiątej (siły zbrojne), stwierdzono, że „luka kreatywności” wynosi 100%. Najniższa jej wielkość występuje dla grupy wielkiej siódmej (78,9%), drugiej (79,2%) i trzeciej (85,8%), czyli dla: robotników przemysłowych i rzemieślników; specjalistów; techników i innego średniego personelu. Najbardziej „nasyconym” kreatywnymi zawodami/specjalnościami jest rzemiosło artystyczne (22,1-procentowy udział w ogólnej liczbie kreatywnych zawodów/specjalności), przemysł wydawniczy (20,8%) oraz badania i rozwój (19,5%). Z pewnością tok przeprowadzonego postępowania badawczego może być doskonalony. Warto byłoby – ze względu na poznawcze walory porównywania wyników w czasie w związku ze stałymi aktualizacjami klasyfikacji zawodów i specjalności – ten tok wystandaryzować, tym bardziej iż określanie kreatywnych zawodów/specjalności jest ważne dla statystyki zatrudnienia w gospodarce kreatywnej, a także – dla poradnictwa zawodowego (kształtowania świadomości osób podejmujących decyzje zawodowe na temat zróżnicowania udziału kreatywnych treści w poszczególnych zawodach/specjalnościach)

Publisher:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2017

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

doi:10.15611/e21.2017.2.05

Language:

pol

Relation:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2017, Nr 2 (14)

Rights:

Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Autorów i Wydawcy

Access Rights:

Dla wszystkich zgodnie z licencją

License:

CC BY-NC-ND 3.0 PL

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu