Title:

Rola instrumentów pochodnych w kryzysie finansowym 2008/2009

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

The role of derivatives in global financial crisis 2008/2009

Creator:

Szymańska, Justyna

Subject and Keywords:

kryzys finansowy ; MBS ; CDS ; financial crisis

Description:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 2 (2), s. 34-44

Abstrakt:

Artykuł opisuje warunki, w jakich rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych w latach 2008/2009 kryzys finansowy, który dał początek globalnemu kryzysowi finansowemu. Celem opracowania jest usystematyzowanie wiedzy na temat przyczyn powstania kryzysu. Opisane zostały współzależności między czynnikami, które doprowadziły do załamania gospodarki Stanów Zjednoczonych, a także innych gospodarek na całym świecie. Autorka przedstawia zagadnienia związane z powstaniem kredytów subprime, czyli kredytów hipotecznych udzielanych osobom o niskiej zdolności kredytowej, ich sekurytyzacją oraz rozwojem rynku finansowych instrumentów pochodnych opartych na tychże kredytach. Szczegółowo został przedstawiony mechanizm sekurytyzacji oraz powstanie koncepcji pierwszego instrumentu pochodnego opartego na pożyczkach hipotecznych (collateralized mortgage obligation) przedstawionego w 1977 roku. Inne derywaty opisane w artykule to papiery wartościowe zabezpieczone aktywami (asset backed securities), papiery wartościowe zabezpieczone hipotecznie (mortgage backed securities), obligacje zabezpieczone długiem (collateralized debt obligations) oraz swapy ryzyka kredytowego (credit default swaps). Definicjom oraz wyjaśnieniu ich znaczenia towarzyszy wytłumaczenie, co decydowało o ich atrakcyjności dla inwestorów oraz dlaczego stały się zagrożeniem dla stabilności gospodarki. Poruszone zostały również kwestie związane z uwarunkowaniami prawnymi kryzysu, m.in. zmianami wniesionymi przez ustawę Gramm–Leach–Bliley w sprawie modernizacji usług finansowych (Gramm–Leach–Bliley Financial Services Modernization Act) z 1999 r., dotyczącymi zezwolenia bankom na łączenie działalności inwestycyjnej z komercyjną. Rezultatem takich działań było powstanie konkurencji między bankami komercyjnymi a bankami inwestycyjnymi, co doprowadziło do zmasowanego tworzenia i sprzedaży instrumentów pochodnych zabezpieczonych długiem czy też zabezpieczonych hipotecznie. Opisane także zostało powstanie sektora shadow banking, czyli sektora równoległych usług bankowych, oraz wielkich, kompleksowych instytucji finansowych w latach 70. XX wieku. Kolejnym zagadnieniem poruszonym w artykule jest powstanie i pęknięcie bańki na rynku nieruchomości. Pokazana została geneza rozwoju rynku nieruchomości, możliwe dzięki ustawom o ujawnianiu danych dotyczących pożyczek (Home Mortgage Disclosure Act) oraz o reinwestycjach społecznych (Community Reinvestment Act), jak również rola przedsiębiorstw sponsorowanych przez rząd (government sposored enterprises), czyli Fannie Mae i Freddie Mac. Pośród czynników, które doprowadziły do powstania globalnego kryzysu finansowego, wymieniona została także rola agencji ratingowych, które działając na zlecenie instytucji finansowych oraz bazując na przestarzałych modelach, wystawiały zawyżone oceny ryzykownym instrumentom finansowym. W końcowej części artykułu został przedstawiony przebieg kryzysu w Stanach Zjednoczonych oraz jego rozprzestrzenienie się na inne gospodarki na całym świecie

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2014

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

doi:10.15611/e21.2014.2.02

Language:

pol

Relation:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 2 (2)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu