Title:

Instytucjonalna teoria kontraktów − presja ekonomii i prawa

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Institutional theory of contracts – the pressure of economy and law

Creator:

Stankiewicz, Wacław

Subject and Keywords:

instytucjonalna teoria kontraktów ; państwo ; gospodarka ; institutional theory of contracts ; state ; economy

Description:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25), s. 273-288

Abstrakt:

Ogólne ramy i podejście instytucjonalnej teorii kontraktów pozwalają przedstawić tradycje i rozwój koncepcji homo contractus oraz obszar sprzeczności interesów państwa i gospodarki związany z jego działalnością. Dyskusje nad pierwocinami doktryny instytucjonalnej i jurysprudencji poświęcały wiele uwagi sprawom relacji trzech kluczowych pojęć. Chyba najgłębiej sięgnięto do antropoetologii, tłumacząc pojęcie pierwsze, a mianowicie instynkt. Dla mistrza "starej" ekonomiki instytucjonalnej Veblena było ono wystarczające do definiowania kategorii "instytucja", a współczesnym instytucjonalistom ułatwia po prostu analizę zachowań uczestników zawierania i realizacji umów. Juryści i ekonomiści bardzo wcześnie spotkali się, dość przyjaźnie, na gruncie drugiego pojęcia − zwyczaju − jego roli w rozwoju prawa stanowionego. Zgodne współdziałanie prawników i ekonomistów zakłócały nie tylko realne sprzeczności interesów państwa i gospodarki, ale także formalna obrona własnych definicji trzeciego pojęcia i kategorii instytucja. Czy w zgodzie z Kodeksem Justyniana instytucja jest częścią nauki prawa, czy wzorcem zachowań człowieka odziedziczonym z głębokiej przeszłości? Starożytność nie potrafiła jeszcze przekroczyć granicy praktyki z dzisiaj rozumianą nauką, chociaż stworzyła takie dzieła, jak Kodeks Hammurabiego. Natomiast prawo rzymskie stało się uznanym źródłem nauki prawa europejskiego. Precyzja prawa zobowiązań, udana synteza myśli grecko-rzymskiej i elastyczność władz ułatwiały adaptację prawa plemiennego. Pojawienie się doktryn ekonomicznych − kanonistyki, merkantylizmu, fizjokratyzmu i wreszcie ekonomii klasycznej − otwarło szeroko pole kontaktów społeczno-gospodarczych i przyniosło sporo kompromisów także w dziedzinie kontraktowania. Współczesna teoria kontraktów zajmuje poczesne miejsce w powszechnej myśli ekonomicznej, a w relacjach z nauką prawa stała się już cenionym partnerem. Wyzwaniem dla naszego środowiska są realia procesów integracji i globalizacji, rodzące konflikty w obszarze sterowania kontraktami. Coraz więcej uwagi poświęca się kwestiom law and economics, rośnie sława Chicago School, jest już kilka Nagród Nobla i są sukcesy w nauczaniu takiej dyscypliny także w Polsce

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2013

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Language:

pol

Relation:

Ekonomia = Economics, 2013, Nr 4 (25)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu